Projektowanie budynków w sąsiedztwie terenów kolejowych – wyzwania i procedury uzyskania pozwoleń
Projektowanie budynków w rejonach kolejowych to jedno z bardziej wymagających zadań dla koordynatorów odpowiedzialnych za uzyskiwanie pozwoleń. Wiąże się ono z koniecznością zabezpieczenia budynków przed negatywnymi skutkami hałasu i drgań oraz z uzyskaniem licznych uzgodnień i zezwoleń administracyjnych. W tym wpisie skupimy się na procedurze uzyskiwania pozwoleń i odstępstw.
Otoczenie terenów kolejowych – regulacje prawne
Coraz częściej projektujemy budynki w bezpośrednim sąsiedztwie terenów kolejowych. Ustawa z 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym nakłada pewne ograniczenia dotyczące tego, jak powinno wyglądać otoczenie inwestycji zlokalizowanych blisko linii kolejowych. Kluczowy jest tu Rozdział 9 ustawy, zatytułowany „Usytuowanie budowli, budynków, drzew i krzewów oraz wykonywanie robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowych”.
Główna zasada tej ustawy, podyktowana względami bezpieczeństwa, wskazuje, że budowle i budynki, które nie są bezpośrednio związane z obsługą ruchu kolejowego, muszą być usytuowane w odpowiedniej odległości od linii kolejowych. Zgodnie z art. 53 ustawy, minimalna odległość budynków od granicy obszaru kolejowego to 10 metrów, a od osi skrajnego toru – 20 metrów. W przypadku bardziej złożonych sytuacji, odległość ta powinna być określona indywidualnie, uwzględniając specyfikę lokalizacji, by nie zakłócać ruchu kolejowego ani nie powodować zagrożeń.
Możliwość uzyskania odstępstw
Ustawa przewiduje możliwość uzyskania odstępstw od minimalnych odległości, jeśli istnieją ku temu uzasadnione przesłanki. Inwestor może zwrócić się do odpowiedniego organu administracji architektoniczno-budowlanej o zgodę na budowę bliżej niż przewidują to przepisy. Odstępstwo nie może jednak stwarzać zagrożenia dla życia, mienia, bezpieczeństwa ruchu kolejowego ani zakłócać działania urządzeń obsługujących ten ruch.
Najczęściej wnioski o odstępstwo dotyczą budowy budynków w odległościach mniejszych niż określone w ustawie. Nie można jednak zapominać o sytuacjach, gdy konieczne jest wykonanie drogi w strefie zakazu zabudowy lub prowadzenie robót budowlanych na terenie kolejowym, np. przy uzbrajaniu działki.
Podział kompetencji administracyjnych
Linie kolejowe zazwyczaj są zlokalizowane na tzw. terenach zamkniętych, gdzie organem właściwym do wydania pozwoleń jest Wojewoda. Tereny przylegające, na których często realizowane są inwestycje, np. osiedla mieszkaniowe, należą już do kompetencji gmin, gdzie organem właściwym może być Prezydent miasta lub Starosta. W efekcie inwestor może potrzebować kilku odstępstw oraz pozwoleń na budowę od różnych organów, w zależności od lokalizacji.
Kroki postępowania przy uzyskiwaniu pozwoleń
- Uzyskanie mapy z klauzulą Urzędu Miasta.
- Uzyskanie mapy z klauzulą PKP.
- Uzyskanie głównego uzgodnienia z PKP.
- Uzgodnienia ze spółkami powiązanymi.
- Uzyskanie odstępstwa od Prezydenta Miasta.
- Uzyskanie odstępstwa od Wojewody.
- Pozwolenie na budowę od Prezydenta Miasta.
- Pozwolenie na budowę od Wojewody.
Podsumowanie
Proces uzyskiwania pozwoleń na budowę dla inwestycji w pobliżu linii kolejowych wymaga dokładnej znajomości przepisów techniczno-budowlanych oraz organizacji kompetencji poszczególnych urzędów. Kluczowe jest, aby odpowiednio wcześniej przeanalizować zakres uzgodnień i włączyć go w harmonogram inwestycji. Zrozumienie tych procesów pomoże w płynnej realizacji projektu i zminimalizowaniu ryzyka opóźnień.